Zielona Góra- miasto wczesnego Balcerowicza

Ekonomia rozwoju uczy że brak jasno sprecyzowanych tytułów własności powoduje uśpienie kapitału- on jest, ale nie może pracować by generować zyski (i więcej kapitału). Dlaczego centrum wielkopolskiego Wolsztyna jest atrakcyjne i pełne sklepów o dość nowoczesnym wystroju wnętrza, podczas gdy centrum nieodległej Zielonej Góry to nieliczne sklepy z nieatrakcyjnym, od lat niezmienionym wystrojem wnętrza, i praktycznie brak większych inwestycji nawet w porównaniu z tak małymi miastami Wielkopolski?

Klucz do tej sytuacji to uśpiony kapitał o którym mówi Hernando de Soto. Ten peruwiański ekonomista z kręgów ekonomii rozwoju (economics of development) głosi tezę że rozwój gospodarczy takich krajów jak Japonia był możliwy właśnie dzięki jasno sprecyzowanym prawom własności. De Soto zauważa też że w krajach rozwijających się prawa własności nie są jasno sprecyzowane.

Jeśli spojrzymy na casus Zielonej Góry i porównany rynek nieruchomości np. z Wolsztynem, to przekonamy się iż z powodów historycznych tylko bardzo niewielka część nieruchomości może być przedmiotem obrotu na rynku. Wolsztyn to ziemie wcześniej polskie, nieruchomości mają tutaj od dawien dawna swoich właścicieli, zaś Zielona Góra to Ziemie Odzyskane, gdzie rynek nieruchomości jest wciąż w dużej mierze skomunalizowany. Gro nieruchomości w Zielonej Górze jest własnością komunalną i jest z ekonomicznego punktu widzenia martwa dla obrotu, albo jako źródło kapitału (nie można wziąć np. kredytu na hipotekę nieswojej posesji). Inne są przekształcone we wspólnoty mieszkaniowe, formę niezbyt udolną z racji tych wszystkich problemów które niesie ze sobą rozdrobnienie akcjonariatu.

Mieszkańcy czy użytkownicy tych domów nie mogą często dysponować tym majątkiem- np. sprzedać go i przeprowadzić się. Jest on ekonomicznie martwy. Centrum Zielonej Góry nie przyciąga inwestorów w takim stopniu jak inne miasta. Winę za to ponosi nieatrakcyjna struktura własnościowa. Dlatego mieszkańcy starówki muszą w walce o nocną ciszę pozywać do sądu ostatnich starówkowych restauratorów zamiast po prostu sprzedać mieszkania i za ta sumę wybudować domek na przedmieściach albo wyprowadzić się w tańsze miejsce i skonsumować różnicę w cenie nieruchomości? Ależ oni nie mogą nimi dysponować, to majątek nie ich! Miasto nawet nie chce im go sprzedać za procent wartości, resztę sumy wpisując na niskooprocentowaną hipotekę.

A tak majątek prywatyzowały inne miasta, często oddając go mieszkańcom za przysłowiową złotówkę, licząc na spłatę reszty wartości obarczającej hipotekę nieruchomości. Jak choćby Kamień Pomorski którego burmistrz Oleszczuk wyszedł z założenia iż podatnicy nie powinni dotować mieszkań grupy uprzywilejowanych osób. Tutejsi włodarze chyba nawet nie znają tych prostych metod wyzbywania się miejskiego majątku bez wyprzedaży go za bezcen. A już w Ostrowie Wielkopolskim tamtejsze władze stworzyły szereg miejskich spółek, nawet nieruchomości komunalne przekształciły w komercyjną, dochodową spółkę, notowaną na CTO (por. MZGM, cennik wynajmu lokali: http://www.mzgm.pl/cache/4/index.php ).

Gdy w Kamieniu Pomorskim rządził burmistrz który obniżył podatki do minimalnych, bezrobocie było o połowę niższe niż w sąsiednich gminach. Niskie podatki mają dziś Środa Wielkopolska, Świdnica czy Kamień Pomorski. Zielona Góra do miast atrakcyjnych dla inwestorów się nie zalicza. Także przez swoją wciąż socjalistyczną politykę fiskalną i gospodarczą.

Z Wikipedii o Ostrowskim modelu zarządzania miastem:

W 1996 Ostrów jako pierwsze miasto w Polsce wyemitował obligacje komunalne. Siedem zakładów budżetowych przekształcono w spółki prawa handlowego i połączono w grupie kapitałowej Holdikom. Za osiągnięcia w dziedzinie gospodarowania finansami i mieniem komunalnym miasto otrzymało w okresie 1990-2002 wiele wyróżnień, m.in. Najlepsza Gmina III Rzeczypospolitej, Profesjonalna Gmina - przyjazna inwestorom i in. W 2000 spółka CeTO wyróżniła miasto jako lidera na rynku obligacji komunalnych. W opracowanym przez Gazetę Bankową raporcie Gmina dla inwestora Ostrów zajął drugie miejsce w Polsce pod względem atrakcyjności inwestycyjnej. W przygotowanym przez Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową w 2001 raporcie na temat atrakcyjności inwestycyjnej polskich miast, Ostrów zaliczony został do kategorii "A", zdolność kredytowa samorządu Ostrowa w latach 1997-2002 była oceniana na wysokim poziomie "A-", a rozwiązania stosowane wówczas w mieście uznane zostały za modelowe i nazwane tzw. "ostrowskim modelem zarządzania".

W 2000 Ostrów przystąpił do prowadzonego przez Bank Światowy i Fundację Bertelsmanna programu "Miasta Przemian", który związał 10 najlepiej zarządzanych ośrodków wschodniej i środkowej Europy (w Polsce także Poznań) w celu promowania demokracji i zwiększania efektywności działania w samorządach lokalnych, głównie poprzez wymianę doświadczeń. Przed akcesją, 26 marca 2000. gościła w Ostrowie delegacja Banku Światowego z wiceprezesem Johanesem Linnem na czele. Miasto uczestniczyło w projekcie do jego zakończenia w 2004. Z uwagi na osiągnięcia w dziedzinie zarządzania gospodarką komunalną Ostrów został zakwalifikowany (również z Poznaniem) także do unijnego programu badawczego „PLUS” (Participation, Leadership and Urban Sustainability - Partycypacja Społeczna, Przywództwo i Trwały Rozwój Miast) prowadzonego w 18 miastach Europy w latach 2002-2004, a którego celem było zebranie i prezentacja praktycznej wiedzy na temat metod zarządzania miastem i angażowania społeczności lokalnych w ten proces.

Holdikom S.A. w Ostrowie Wielkopolskim - holding siedmiu miejskich spółek kapitałowych Ostrowa Wielkopolskiego - pierwsza w Polsce grupa kapitałowa skupiająca przedsiębiorstwa z branży komunalnej. Jeden z elementów tzw. ostrowskiego modelu zarządzania.
Holdikom powstał w roku 1996 grupując miejskie zakłady budżetowe przekształcone w spółki prawa handlowego. Notowany jest na Centralnej Tabeli Ofert. Wszystkie spółki wchodzące w skład grupy są dochodowe i rentowne (więc niedotowane przez miasto). Są to:
· Miejski Zakład Gospodarki Mieszkaniowej "MZGM" Sp. z o.o., spółka wydzielona w 1994 r.
· Miejski Zakład Komunikacji MZK S.A., spółka wydzielona w 2001 r.
· Miejski Zakład Zieleni Sp. z o.o., spółka wydzielona w 1994 r.
· Ostrowski Zakład Ciepłowniczy S.A., spółka wydzielona w 1991 r., notowana na CeTO
· Targowiska Miejskie Sp. z o.o., spółka wydzielona w 1995 r.
· Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji "Wodkan" S.A., spółka wydzielona w 1992 r., notowana na CeTO
· Zakład Oczyszczania i Gospodarki Odpadami MZO S.A., spółka wydzielona w 1991 r., notowana na CeTO

Wyróżnienia otrzymane przez holding Hodlikom:
· Nagroda Komisji Papierów Wartościowych i Giełd dla najaktywniejszego akcjonariusza sektora komunalnego rynku pozagiełdowego, przyznana w roku 2001
· Nagroda HIT 2001 Wojewody Wielkopolskiego za przekształcenie i funkcjonowanie spółek w branży kapitałowej, przyznana w roku 2001

wg wikipedia.org