Newsletter Urzędu Marszałkowskiego Woj. Lubuskiego
GZ.II.0620.1.139.2016 Zielona Góra, 25.07.2016 r.
Newsletter nr 139
Plany inwestycyjne ośrodka w Drzonkowie
Plan inwestycyjny Wojewódzkiego Ośrodka Sportu i Rekreacji im. Zbigniewa Majewskiego w Drzonkowie w latach 2010-2016 to temat spotkania, które odbyło 25 lipca br. w urzędzie marszałkowskim. W spotkaniu uczestniczyli: marszałek Elżbieta Anna Polak, wicemarszałek Romuald Gawlik, członek zarządu Tadeusz Jędrzejczak, skarbnik województwa Józefa Chalecka oraz sekretarz województwa Bogdan Nowak.
Stan realizacji zadań inwestycyjnych omówiła wicedyrektor Departamentu Infrastruktury Społecznej Małgorzata Walkowska. Przypomnijmy, że WOSiR to zakład budżetowy samorządu województwa lubuskiego, który dysponuje bogatą bazą sportową stanowiąca zaplecze dla amatorskich i zawodowych grup sportowych. Mogą one trenować w takich dyscyplinach jak: pływanie, strzelanie, jazda konna, szermierka oraz tenis ziemny i stołowy. Na terenie ośrodka w Drzonkowie odbywają się zawody rangi krajowej i międzynarodowej. Baza sportowa i hotelowa ośrodka jest od kilu lat odnawiana i rozbudowywana. W ramach programu modernizacji i odbudowy ośrodka przeprowadzono już szereg prac: m.in. gruntownie zmodernizowano krytą i odkryta pływalnię, wybudowano najnowocześniejszy w Polsce hipodrom jeździecki, wyremontowano dwie hale sportowe, wybudowano odkryte korty tenisowe. Kolejne plany w zakresie modernizacji obiektów WOSiR obejmują m.in. termomodernizację hali tenisowej i budynki zaplecza, budowę boiska piłkarskiego o wymiarach FIFA, o sztucznej nawierzchni, podgrzewanej i z oświetleniem, w kompleksie z boiskiem typu Orlik i lodowiskiem typu Bielik.
Na inwestycje przeznaczono ponad 57 mln zł. Połowa realizowana była z budżetu województwa (28 mln zł, tj. 48 proc.) z Lubuskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 (16 mln zł, 27 proc.) oraz z Programu Europejskiej Współpracy Transgranicznej Polska (Województwo Lubuskie) – Brandenburgia 2007-2013 i Programu Europejskiej Współpracy Transgranicznej Polska (Województwo Lubuskie) – Saksonia 2007-2013 (3,5 mln zł, 6 proc.). Z Ministerstwa Sportu i Turystyki wpłynęło ponad 8 mln zł oraz z innych środków zewnętrznych.
Podczas spotkania ustalono, że w pierwszej kolejności będą realizowane zadania w infrastrukturę sportową, czyli budowa zespołu boisk wraz z siłownią plenerową. - To inwestycje pierwszorzędne z punktu widzenia potrzeb i interesu województwa - uzasadnia marszałek woj. lubuskiego Elżbieta Anna Polak. - Zapewnimy też środki na rozbudowę stacji uzdatniania wody i przepompownię a także na zabezpieczenie przeciwpożarowe budynków ośrodka.
Budowa zespołu boisk planowana w latach 2016-2018 szacowana jest na ok. 6,3 mln zł (w tym 4,6 mln zł z budżetu województwa), rozbudowa stacji uzdatniania wody i przepompownia - na kwotę 210 tys. zł (całość z budżetu województwa), natomiast modernizacja budynków ośrodka pod kątem zabezpieczenia przeciwpożarowego - na kwotę 485 tys. zł (całośc z budżetu województwa).
Lubuskie smakuje wyjątkowo
25 lipca br. marszałek Elżbieta Anna Polak spotkała się z producentami produktów tradycyjnych i regionalnych. Rozmowy dotyczyły promocji produktów regionalnych i edukacji w dziedzinie zdrowego żywienia. – Dziedzictwo kulinarne naszego regionu jest niezwykle bogate. Lubuskie to tygiel kulturowy, a to oznacza także tygiel w jadłospisie – mówiła marszałek Elżbieta Anna Polak. - Pamiętam, kiedy na liście lubuskich produktów tradycyjnych było tylko pięć pozycji, dziś jest już 58. A może być jeszcze więcej lubuskich smaków. To ogromny sukces.
Uczestnicy spotkania - lokalni producenci - prosili o wsparcie organizacyjne i logistyczne w zakresie prezentowania swoich produktów podczas wystaw, targów i innych imprez promocyjnych. - Jeśli chodzi o nasze imprezy organizowane w Ochli, Kalsku lub podczas święta województwa lubuskiego, jest to tylko kwestią uzgodnienia - odpowiadała marszałek Polak. - Również na dyżynkach wojewódzkich wyeksponujemy centralne miejsce dla lokalnych producentów. Co do innych imprez uważam, że promocja produktów tradycyjnych powinna odbywać się w centrach miast, na starówkach, tak aby promocja dotarła do jak większej liczby odbiorców.
Marszałek podkreśliła też konieczność powołania stanowiska w strukturze Urzędu Marszałkowskiego do kontaktów z producentami regionalnymi, zważywszy na stale rosnącą liczbę tych lokalnych produktów. - Warto też nawiązać współpracę ze szkołami, w których przecież odchodzi się od fast-foodów i niezdrowego jedzenia, by promować zdrowe, tradycyjne produkty właśnie wśród uczniów. Ponadto można promować te produkty podczas imprez, na które przyznajemy dofinansowanie w ramach promocji województwa, takich jak np. Lubuskie Lato Filmowe i inne festiwale - dodała marszałek.
Lubuska Lista Produktów Tradycyjnych stale się powiększa. Znajduje się na niej już 58 produktów. To pokazuje, że Lubuskie to niezwykłe bogactwo smaków i aromatów. W naszym regionie tkwi ogromny potencjał kulinarny, który warto wykorzystać i którym warto się chwalić.
Samorząd województwa we współpracy z lokalnymi producentami od dawna promuje regionalne produkty. Niespełna tydzień temu podczas Przystanku Woodstock Lubuskie stoisko zrobiło ogromne wrażenie. Długie kolejki ustawiły się po domowe lody, pyszne naturalne soki, sery kozie i szynkę w chlebie.
Naszymi najlepszymi produktami chwalimy się także podczas konkursu „Nasze kulinarne dziedzictwo-smaki regionów", organizowanego przez Polską Izbę Produktu Regionalnego i Lokalnego i Związek Województw RP. Patronat nad tym konkursem obejmują corocznie: Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Marszałkowie Województw. Na szczeblu regionalnym organizatorem (w naszym województwie) jest Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego. Konkurs ma na celu identyfikację i gromadzenie wiedzy o oryginalnych, regionalnych produktach żywnościowych, wytwarzanych tradycyjnymi metodami w gospodarstwach i przez lokalnych rzemieślników. Do konkursu zgłaszanych jest około 70 produktów i potraw tradycyjnych.
W spotkaniu uczestniczyli: Zbigniew Motyka ze wsi Wrzesiny (gm. Brzeźnica) - Masarnia Motyka, Marcin Wojnowski z Gospodarstwa Rolno-Agroturystycznego QZKO, Jadwiga Czerwczak - Lody Babci Mani, Jan Wróblewski - Pasieka „DEBORA", producent oleju lnianego Czesław Towpik, Maria Wilk z "Browaru EDI", Grzegorz Koza z Fisch Net oraz przedstawiciel Gospodarstwa Sadowniczego „Sad Solniki".
Pomidory za krew! Akcja krwiodawstwa w Urzędzie
Będzie krwawo, lecz w luksusie, podziel darem się w krwiobusie. (A za każdy krwi dar spory, da marszałek… POMIDORY) - to już kolejna akcja krwiodawstwa zainicjowana przez marszałek Elżbietę Annę Polak. Czerwony autobus Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa stanie pod urzędem 26 lipca br. w godz. 9.00-14.00. Każdy dawca w zamian za krew otrzyma od marszałek… pomidory!
Tym razem w zamian za cenny dar życia dawcy otrzymają od marszałek Elżbiety Anny Polak... czerwone pomidory! Skąd ten pomysł? – Latem dzielimy się tym co najlepsze. Krew jest bardzo potrzebna w lubuskich szpitalach. Więc naszym dawcom chcemy także podarować symboliczny i zdrowy prezent – tłumaczy marszałek. Dodatkowo dawcy dostaną jeszcze wejściówkę na basen w Wojewódzkim Ośrodku Sportu i Rekreacji w Drzonkowie.
Krew potrzebna w wakacje
Latem spada liczba krwiodawców. Ale krew podczas wakacji jest w szpitalach szczególnie potrzebna. Powód?? Urazy, wypadki i choroby wakacji nie mają. Stąd już tradycyjna lipcowa akcja zbiórki krwi przed Urzędem.
Zapraszamy wszystkich chętnych w godz. 9.00-14.00. Specjalny czerwony krwiobus jest klimatyzowany, a dawcy w trakcie poboru krwi leżą na wygodnych, miękkich fotelach.
Przed pobraniem krwi każdy potencjalny dawca przechodzi badania i konsultacje lekarskie. Rano przed oddaniem krwi należy zjeść lekkie śniadanie i dobrze się nawodnić. Każdy dawca otrzyma od stacji krwiodawstwa paczkę energetyczną (tzw. ekwiwalent kaloryczny) – 10 czekolad, puszkę słodkiego napoju oraz specjalny prezent od marszałkowskiej ekipy – pomidory!
To już nasza „krwawa" tradycja
Akcje krwiodawstwa przed Urzędem na stałe wpisały się w roczny kalendarz. – Organizujemy zbiórki cyklicznie: w marcu, lipcu i listopadzie. W ostatnich latach udało się zebrać kilkadziesiąt litrów krwi. Cieszy mnie to, że mamy już stałą ekipę dawców, którzy przychodzą na nasze akcje. Ale zachęcam też tych jeszcze niezdecydowanych – mówi marszałek Polak.
KRWIODAWSTWO – krok po kroku
Jeśli podjąłeś/podjęłaś decyzję o oddaniu krwi przeczytaj uważnie poniższe rady i wskazania jak odpowiednio przygotować się do tego wydarzenia. Ważne aby w dzień oddania krwi być zdrowym, wypoczętym i po lekkim śniadaniu (często mylimy oddanie krwi z wizytą w laboratorium, a to nie to samo!). Wskazane jest także dzień wcześniej wypić około 1,5-2 l płynów (soki, woda mineralna). Skieruj swe kroki do najbliższego Centrum Krwiodawstwa lub Oddziału Terenowego zabierając ze sobą obowiązkowo dobry humor oraz dokument tożsamości ze zdjęciem (dowód osobisty, prawo jazdy lub NOWY paszport)!
REJESTRACJA
Rejestracja dawcy odbywa się w systemie komputerowym, w który wpisane są Twoje dane osobowe, PESEL i numer donacji, któremu odpowiada kod kreskowy, pojawiający się na wszystkich próbkach i pojemnikach z Twoją krwią, ponieważ w krwiodawstwie obowiązuje zasada anonimowości. Pamiętaj: krwiodawstwo zapewnia pełną ochronę danych osobowych dawcy łącznie z wynikami wszystkich wykonywanych badań. Otrzymasz do wypełnienia kwestionariusz, w którym trzeba sumiennie odpowiedzieć na szereg zasadniczych pytań. Nie należy bagatelizować żadnego z nich np. dotyczącego przyjmowania leków obniżających ciśnienie krwi, czy środków uspakajających.
Pamiętaj: lek, który pomaga Tobie - dawcy, może zaszkodzić biorcy Twojej krwi!
Mając na względzie dobro biorcy Twojej krwi, należy dokładnie przypomnieć sobie wszystkie schorzenia, nawet te przebyte w odległej przeszłości. Dotyczy to w szczególności żółtaczki zakaźnej.
BADANIA LABORATORYJNE...
Pielęgniarka pobierze próbki Twojej krwi, w celu wykonania wstępnych badań laboratoryjnych.
- Jeśli oddajesz krew po raz pierwszy, badania będą obejmować: grupę krwi oraz pełną morfologię krwi.
- Jeśli systematycznie oddajesz krew, badany będzie tylko poziom Twojej hemoglobiny (wówczas próbka krwi może być pobierana nie z żyły, ale z palca) lub morfologia krwi, gdyż raz w roku każdemu dawcy wielokrotnemu należy oznaczyć pełną morfologię krwi.
BADANIE LEKARSKIE...
Teraz czeka Cię spotkanie z lekarzem, który dysponuje już wynikami badań wstępnych, ma do dyspozycji wypełniony przez Ciebie kwestionariusz dawcy i przeprowadzi z Tobą wywiad na temat stanu Twojego zdrowia. Z nim należy podzielić się wszelkimi wątpliwościami, jakie mogą się pojawić w trakcie wypełniania kwestionariusza. Lekarz także zmierzy ciśnienie krwi, osłucha klatkę piersiową i ostatecznie zdecyduje o tym, czy możesz oddać krew czy nie.
ODDANIE KRWI...
Pobieranie krwi odbywa się w specjalnym pomieszczeniu i jest zabiegiem nie obarczonym praktycznie żadnym ryzykiem zakażenia, z uwagi na stosowanie w trakcie pobierania krwi wyłącznie sprzętu jednorazowego użytku. Samo pobieranie krwi trwa około 10 minut, ale łączny pobyt w miejscu pobierania krwi od zarejestrowania do zakończenia oddawania krwi może trwać nawet ok. 1 godziny, a w przypadku osób oddających osocze metodą plazmaferezy automatycznej i dawców płytek krwi - około 2 godzin a nawet dłużej.
Podczas donacji pobierane będą również próbki Twojej krwi do badań pozwalających zdiagnozować, czy nie jesteś nosicielem niektórych chorób zakaźnych. Nie wymaga to dodatkowego nakłuwania żyły, gdyż do badań wykorzystuje się krew pobieraną do worka. Badania te obejmują: test kiłowy, antygen HBs, DNA-HBV, przeciwciała anty-HCV, RNA HCV, przeciwciała anty-HIV oraz RNA HIV.
PO ODDANIU...
Po oddaniu krwi otrzymasz:
- posiłek regeneracyjny o wartości 4 500 Kcal (może to być np. 8 tabliczek czekolady);
- zwolnienie z pracy w dniu oddania krwi;
- legitymację Honorowego Dawcy Krwi (w niektórych miejscach legitymacja wydawana jest dopiero podczas kolejnej donacji).
Pamiętaj: osoby wykonujące takie zawody jak: pilot, maszynista, kierowca autobusu, operator dźwigu, oraz pracujące na wysokości, uprawiające wspinaczkę, głębokie nurkowanie mogą powrócić do tych zajęć nie wcześniej niż 12 godz. po oddaniu krwi.
Po kilku dniach możesz się zgłosić do rejestracji po odbiór wyników bezpłatnie wykonanych badań: grupy krwi (w niektórych miejscach wynik ten może mieć postać karty identyfikacyjnej grupy krwi), hemoglobiny lub morfologii, testu kiłowego, na obecność antygenu HBs, DNA-HBV, przeciwciał anty-HCV, RNA HCV przeciwciał anty-HIV oraz RNA HIV.
Odpowiedzialny rozwój tematem rozmów w stolicy
„Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju" została zaprezentowana i omówiona dziś (25.07) w Warszawie podczas obrad Komitetu Koordynacyjnego ds. Polityki Rozwoju. Dokument określa nowy model rozwoju - suwerenną wizję strategiczną, zasady, cele i priorytety rozwoju kraju w wymiarze gospodarczym, społecznym i przestrzennym w perspektywie roku 2020 i 2030. Podczas spotkania województwo lubuskie reprezentowała członek zarządu Alicja Makarska.
„Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju" stanowić będzie instrument elastycznego zarządzania głównymi procesami rozwojowymi w kraju. Wskaże cele i niezbędne działania, instrumenty realizacyjne i kluczowe projekty zapewniające jej wdrożenie. Strategia ustali również system koordynacji i realizacji wyznaczając szczegółowe role poszczególnym podmiotom publicznym oraz sposoby współpracy ze światem biznesu, nauki i społeczeństwem
Celem głównym Strategii jest tworzenie warunków dla wzrostu dochodów mieszkańców Polski przy jednoczesnym wzroście spójności w wymiarze społecznym, ekonomicznym i terytorialnym. Przyjęte cele szczegółowe przedstawiają się następująco:
I. Trwały wzrost gospodarczy oparty na dotychczasowych i nowych przewagach
II. Rozwój społecznie i terytorialnie wrażliwy
III. Skuteczne państwo i instytucje gospodarcze służące wzrostowi oraz włączeniu społecznemu i gospodarczemu.
„Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju" będzie stanowić aktualizację średniookresowej strategii rozwoju kraju (tj. Strategii Rozwoju Kraju 2020, przyjętej przez RM we wrześniu 2012 r.). Ze Strategii wynikać będą rekomendacje dla polityk publicznych. Stanowić ona będzie podstawę dla aktualizacji istniejących dokumentów strategicznych oraz weryfikacji instrumentów wdrożeniowych. W dniu 27 lipca strategia zostanie przekazana do konsultacji społecznych.
O planach Gminy Dąbie
25 lipca br. marszałek Elżbieta Anna Polak spotkała się z Wójt Gminy Dąbie Krystyną Bryszewską. Podczas spotkania rozmawiano m.in. o planach inwestycyjnych gminy. Gmina jest w trakcie podpisywania umowy na przyznanie dotacji na Opracowanie Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Dąbie do roku 2025 oraz przygotowała projekt budowy ścieżek rowerowych.
W ubiegłym tygodniu Wójt Gminy Dąbie uczestniczyła w pierwszym inauguracyjnym zjeździe Lubuskiej Akademii Rozwoju, której misją jest dostarczenie najnowszej wiedzy o teorii i praktyce wynikającej z realizacji SRWL oraz płynących z tego tytułu korzyści dla samorządów i przedsiębiorstw. Inicjatorką przedsięwzięcia jest marszałek Elżbieta Anna Polak.
Na koniec spotkania Wójt Gminy podziękowała marszałek za objęcie patronatem honorowym dożynek powiatowych, które odbędą się 27 sierpnia br.
W spotkaniu uczestniczyła także kierownik Wydziału ds. Rozwoju Regionu Magdalena Balak-Hryńkiewicz.
ZIT: przyspieszamy
22 lipca marszałek Elżbieta Anna Polak spotkała się włodarzami miasta Zielona Góra oraz gmin wchodzących w skład obszaru funkcjonalnego Zielonej Góry. Podczas spotkania rozmawiano o bieżących sprawach związanych z wdrażaniem ZIT-u oraz zdecydowano o przyspieszeniu działań. Środki przeznaczone na realizację inwestycji w obu lubuskich stolicach wynoszą ponad 107 milionów euro. Do Zielonej Góry trafi 58 mln euro, do Gorzowa Wlkp. zaś 49 mln euro.
W spotkaniu wzięli udział: Wójt Gminy Świdnica Adam Jaskulski, Arisa Jaz - Zastępca Wójta Gminy Świdnica, Wójt Gminy Zabór - Robert Sidoruk, Małgorzata Kuźniar - Sekretarz Gminy Czerwieńsk, Burmistrz Miasta i Gminy Sulechów Ignacy Odważny, prezydent Zielonej Góry Janusz Kubicki oraz wiceprezydent Krzysztof Kaliszuk.
Ze strony UMWL w spotkaniu uczestniczyli: członek zarządu Alicja Makarska, Katarzyna Drożak - Dyrektor Departamentu Programów Regionalnych, Sylwia Pędzińska - Dyrektor Departamentu Zarządzania Regionalnym Programem Operacyjnym oraz Marek Kamiński – Dyrektor Departamentu Europejskiego Funduszu Społecznego .
Przypomnijmy, 23 czerwca 2015 r. zawarto porozumienie w sprawie ZIT MOF Zielona Góra. W ramach IP ZIT MOF Zielonej Góry wchodzą następujące jednostki samorządu terytorialnego: miasto Zielona Góra – rdzeń obszaru funkcjonalnego, Gmina Czerwieńsk, Gmina Świdnica, Gmina Sulechów, Gmina Zabór.
3 sierpnia 2015 r. natomiast zawarto porozumienie pomiędzy Województwem Lubuskim a Instytucją Pośredniczącą ZIT MOF Zielona Góra. Przedmiotem Porozumienia było powierzenie IP ZIT realizacji zadań w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych Regionalnego Programu Operacyjnego – Lubuskie 2020 w zakresie realizacji następujących poddziałań Szczegółowego Opisu Osi Priorytetowych (SZOOP) RPO – L2020:
- 3.2.3 Efektywność energetyczna – ZIT Zielona Góra,
- 3.3.3 Ograniczenie niskiej emisji w miastach – ZIT Zielona Góra
- 4.4.3 Zasoby kultury i dziedzictwa naturalnego – ZIT Zielona Góra
- 4.5.2 Kapitał przyrodniczy regionu – ZIT Zielona Góra
- 5.1.3 Transport drogowy – ZIT Zielona Góra
- 7.4.2 Aktywne włączenie w ramach podmiotów integracji społecznej realizowane przez ZIT Zielona Góra
- 8.1.3 Wyrównywanie dysproporcji w jakości kształcenia na poziomie elementarnym realizowane przez ZIT Zielona Góra
- 8.2.3 Wyrównywanie dysproporcji w jakości kształcenia na poziomie ogólnym oraz dostosowanie oferty edukacyjnej do potrzeb uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych i zdrowotnych ZIT Zielona Góra
- 9.1.2 Infrastruktura zdrowotna – ZIT Zielona Góra
- 9.2.3 Rozwój obszarów zmarginalizowanych – ZIT Zielona Góra.
Obszar realizacji ZIT - zgodnie z zapisami Umowy Partnerstwa 21 kwietnia 2015 r. zarząd województwa przyjął uchwałę w sprawie wyznaczenia zasięgu terytorialnego Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych dla Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Zielonej Góry w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego – Lubuskie 2020. Regionalny Program Operacyjny Lubuskie 2020 (RPO-L2020)–wskazuje z nazwyMiejski Obszar Funkcjonalny dla Miasta Zielona Góra: Zielona Góra – rdzeń oraz Gminy: Czerwieńsk, Sulechów, Świdnica, Zabór, Zielona Góra.
Alokacja UE przeznaczona dla ZIT Zielonej Góry wynosi ogółem 58 345 706,00 EUR.
Plan Gospodarki Odpadami: spotkania konsultacyjne
Zapraszamy na spotkania konsultacyjne dotyczące projektu Aktualizacji Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami wraz z Planem Inwestycyjnym w zakresie odpadów komunalnych
W związku z przystąpieniem do konsultacji społecznych projektu Aktualizacji Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami wraz z Planem Inwestycyjnym w zakresie odpadów komunalnych wraz z prognozą oddziaływania na środowisko, serdecznie zapraszamy do wzięcia udziału w spotkaniach, na których zostaną zaprezentowane zapisy ww. projektu.
Terminy spotkań konsultacyjnych:
1. 02 sierpnia 2016 r., godz. 10:00, Dom Joanitów (sala ślubów), ul. Młynarska 1, 69-200 Sulęcin – konsultacje dla regionu centralnego;
2. 03 sierpnia 2016 r., godz. 10:30, Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Zbigniewa Herberta, ul. Sikorskiego 107, 66-400 Gorzów Wlkp. – konsultacje dla regionu północnego;
3. 09 sierpnia 2016 r., godz. 10:00, Urząd Miejski w Żarach (sala konferencyjna), pl. Rynek 1-5 – konsultacje dla regionu zachodniego
4. 10 sierpnia 2016 r. godz. 10:30, Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego (sala kolumnowa), ul. Podgórna 7, 65-057 Zielona Góra – konsultacje dla regionu wschodniego.
Newsletter nr 139
Plany inwestycyjne ośrodka w Drzonkowie
Plan inwestycyjny Wojewódzkiego Ośrodka Sportu i Rekreacji im. Zbigniewa Majewskiego w Drzonkowie w latach 2010-2016 to temat spotkania, które odbyło 25 lipca br. w urzędzie marszałkowskim. W spotkaniu uczestniczyli: marszałek Elżbieta Anna Polak, wicemarszałek Romuald Gawlik, członek zarządu Tadeusz Jędrzejczak, skarbnik województwa Józefa Chalecka oraz sekretarz województwa Bogdan Nowak.
Stan realizacji zadań inwestycyjnych omówiła wicedyrektor Departamentu Infrastruktury Społecznej Małgorzata Walkowska. Przypomnijmy, że WOSiR to zakład budżetowy samorządu województwa lubuskiego, który dysponuje bogatą bazą sportową stanowiąca zaplecze dla amatorskich i zawodowych grup sportowych. Mogą one trenować w takich dyscyplinach jak: pływanie, strzelanie, jazda konna, szermierka oraz tenis ziemny i stołowy. Na terenie ośrodka w Drzonkowie odbywają się zawody rangi krajowej i międzynarodowej. Baza sportowa i hotelowa ośrodka jest od kilu lat odnawiana i rozbudowywana. W ramach programu modernizacji i odbudowy ośrodka przeprowadzono już szereg prac: m.in. gruntownie zmodernizowano krytą i odkryta pływalnię, wybudowano najnowocześniejszy w Polsce hipodrom jeździecki, wyremontowano dwie hale sportowe, wybudowano odkryte korty tenisowe. Kolejne plany w zakresie modernizacji obiektów WOSiR obejmują m.in. termomodernizację hali tenisowej i budynki zaplecza, budowę boiska piłkarskiego o wymiarach FIFA, o sztucznej nawierzchni, podgrzewanej i z oświetleniem, w kompleksie z boiskiem typu Orlik i lodowiskiem typu Bielik.
Na inwestycje przeznaczono ponad 57 mln zł. Połowa realizowana była z budżetu województwa (28 mln zł, tj. 48 proc.) z Lubuskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 (16 mln zł, 27 proc.) oraz z Programu Europejskiej Współpracy Transgranicznej Polska (Województwo Lubuskie) – Brandenburgia 2007-2013 i Programu Europejskiej Współpracy Transgranicznej Polska (Województwo Lubuskie) – Saksonia 2007-2013 (3,5 mln zł, 6 proc.). Z Ministerstwa Sportu i Turystyki wpłynęło ponad 8 mln zł oraz z innych środków zewnętrznych.
Podczas spotkania ustalono, że w pierwszej kolejności będą realizowane zadania w infrastrukturę sportową, czyli budowa zespołu boisk wraz z siłownią plenerową. - To inwestycje pierwszorzędne z punktu widzenia potrzeb i interesu województwa - uzasadnia marszałek woj. lubuskiego Elżbieta Anna Polak. - Zapewnimy też środki na rozbudowę stacji uzdatniania wody i przepompownię a także na zabezpieczenie przeciwpożarowe budynków ośrodka.
Budowa zespołu boisk planowana w latach 2016-2018 szacowana jest na ok. 6,3 mln zł (w tym 4,6 mln zł z budżetu województwa), rozbudowa stacji uzdatniania wody i przepompownia - na kwotę 210 tys. zł (całość z budżetu województwa), natomiast modernizacja budynków ośrodka pod kątem zabezpieczenia przeciwpożarowego - na kwotę 485 tys. zł (całośc z budżetu województwa).
Lubuskie smakuje wyjątkowo
25 lipca br. marszałek Elżbieta Anna Polak spotkała się z producentami produktów tradycyjnych i regionalnych. Rozmowy dotyczyły promocji produktów regionalnych i edukacji w dziedzinie zdrowego żywienia. – Dziedzictwo kulinarne naszego regionu jest niezwykle bogate. Lubuskie to tygiel kulturowy, a to oznacza także tygiel w jadłospisie – mówiła marszałek Elżbieta Anna Polak. - Pamiętam, kiedy na liście lubuskich produktów tradycyjnych było tylko pięć pozycji, dziś jest już 58. A może być jeszcze więcej lubuskich smaków. To ogromny sukces.
Uczestnicy spotkania - lokalni producenci - prosili o wsparcie organizacyjne i logistyczne w zakresie prezentowania swoich produktów podczas wystaw, targów i innych imprez promocyjnych. - Jeśli chodzi o nasze imprezy organizowane w Ochli, Kalsku lub podczas święta województwa lubuskiego, jest to tylko kwestią uzgodnienia - odpowiadała marszałek Polak. - Również na dyżynkach wojewódzkich wyeksponujemy centralne miejsce dla lokalnych producentów. Co do innych imprez uważam, że promocja produktów tradycyjnych powinna odbywać się w centrach miast, na starówkach, tak aby promocja dotarła do jak większej liczby odbiorców.
Marszałek podkreśliła też konieczność powołania stanowiska w strukturze Urzędu Marszałkowskiego do kontaktów z producentami regionalnymi, zważywszy na stale rosnącą liczbę tych lokalnych produktów. - Warto też nawiązać współpracę ze szkołami, w których przecież odchodzi się od fast-foodów i niezdrowego jedzenia, by promować zdrowe, tradycyjne produkty właśnie wśród uczniów. Ponadto można promować te produkty podczas imprez, na które przyznajemy dofinansowanie w ramach promocji województwa, takich jak np. Lubuskie Lato Filmowe i inne festiwale - dodała marszałek.
Lubuska Lista Produktów Tradycyjnych stale się powiększa. Znajduje się na niej już 58 produktów. To pokazuje, że Lubuskie to niezwykłe bogactwo smaków i aromatów. W naszym regionie tkwi ogromny potencjał kulinarny, który warto wykorzystać i którym warto się chwalić.
Samorząd województwa we współpracy z lokalnymi producentami od dawna promuje regionalne produkty. Niespełna tydzień temu podczas Przystanku Woodstock Lubuskie stoisko zrobiło ogromne wrażenie. Długie kolejki ustawiły się po domowe lody, pyszne naturalne soki, sery kozie i szynkę w chlebie.
Naszymi najlepszymi produktami chwalimy się także podczas konkursu „Nasze kulinarne dziedzictwo-smaki regionów", organizowanego przez Polską Izbę Produktu Regionalnego i Lokalnego i Związek Województw RP. Patronat nad tym konkursem obejmują corocznie: Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Marszałkowie Województw. Na szczeblu regionalnym organizatorem (w naszym województwie) jest Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego. Konkurs ma na celu identyfikację i gromadzenie wiedzy o oryginalnych, regionalnych produktach żywnościowych, wytwarzanych tradycyjnymi metodami w gospodarstwach i przez lokalnych rzemieślników. Do konkursu zgłaszanych jest około 70 produktów i potraw tradycyjnych.
W spotkaniu uczestniczyli: Zbigniew Motyka ze wsi Wrzesiny (gm. Brzeźnica) - Masarnia Motyka, Marcin Wojnowski z Gospodarstwa Rolno-Agroturystycznego QZKO, Jadwiga Czerwczak - Lody Babci Mani, Jan Wróblewski - Pasieka „DEBORA", producent oleju lnianego Czesław Towpik, Maria Wilk z "Browaru EDI", Grzegorz Koza z Fisch Net oraz przedstawiciel Gospodarstwa Sadowniczego „Sad Solniki".
Pomidory za krew! Akcja krwiodawstwa w Urzędzie
Będzie krwawo, lecz w luksusie, podziel darem się w krwiobusie. (A za każdy krwi dar spory, da marszałek… POMIDORY) - to już kolejna akcja krwiodawstwa zainicjowana przez marszałek Elżbietę Annę Polak. Czerwony autobus Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa stanie pod urzędem 26 lipca br. w godz. 9.00-14.00. Każdy dawca w zamian za krew otrzyma od marszałek… pomidory!
Tym razem w zamian za cenny dar życia dawcy otrzymają od marszałek Elżbiety Anny Polak... czerwone pomidory! Skąd ten pomysł? – Latem dzielimy się tym co najlepsze. Krew jest bardzo potrzebna w lubuskich szpitalach. Więc naszym dawcom chcemy także podarować symboliczny i zdrowy prezent – tłumaczy marszałek. Dodatkowo dawcy dostaną jeszcze wejściówkę na basen w Wojewódzkim Ośrodku Sportu i Rekreacji w Drzonkowie.
Krew potrzebna w wakacje
Latem spada liczba krwiodawców. Ale krew podczas wakacji jest w szpitalach szczególnie potrzebna. Powód?? Urazy, wypadki i choroby wakacji nie mają. Stąd już tradycyjna lipcowa akcja zbiórki krwi przed Urzędem.
Zapraszamy wszystkich chętnych w godz. 9.00-14.00. Specjalny czerwony krwiobus jest klimatyzowany, a dawcy w trakcie poboru krwi leżą na wygodnych, miękkich fotelach.
Przed pobraniem krwi każdy potencjalny dawca przechodzi badania i konsultacje lekarskie. Rano przed oddaniem krwi należy zjeść lekkie śniadanie i dobrze się nawodnić. Każdy dawca otrzyma od stacji krwiodawstwa paczkę energetyczną (tzw. ekwiwalent kaloryczny) – 10 czekolad, puszkę słodkiego napoju oraz specjalny prezent od marszałkowskiej ekipy – pomidory!
To już nasza „krwawa" tradycja
Akcje krwiodawstwa przed Urzędem na stałe wpisały się w roczny kalendarz. – Organizujemy zbiórki cyklicznie: w marcu, lipcu i listopadzie. W ostatnich latach udało się zebrać kilkadziesiąt litrów krwi. Cieszy mnie to, że mamy już stałą ekipę dawców, którzy przychodzą na nasze akcje. Ale zachęcam też tych jeszcze niezdecydowanych – mówi marszałek Polak.
KRWIODAWSTWO – krok po kroku
Jeśli podjąłeś/podjęłaś decyzję o oddaniu krwi przeczytaj uważnie poniższe rady i wskazania jak odpowiednio przygotować się do tego wydarzenia. Ważne aby w dzień oddania krwi być zdrowym, wypoczętym i po lekkim śniadaniu (często mylimy oddanie krwi z wizytą w laboratorium, a to nie to samo!). Wskazane jest także dzień wcześniej wypić około 1,5-2 l płynów (soki, woda mineralna). Skieruj swe kroki do najbliższego Centrum Krwiodawstwa lub Oddziału Terenowego zabierając ze sobą obowiązkowo dobry humor oraz dokument tożsamości ze zdjęciem (dowód osobisty, prawo jazdy lub NOWY paszport)!
REJESTRACJA
Rejestracja dawcy odbywa się w systemie komputerowym, w który wpisane są Twoje dane osobowe, PESEL i numer donacji, któremu odpowiada kod kreskowy, pojawiający się na wszystkich próbkach i pojemnikach z Twoją krwią, ponieważ w krwiodawstwie obowiązuje zasada anonimowości. Pamiętaj: krwiodawstwo zapewnia pełną ochronę danych osobowych dawcy łącznie z wynikami wszystkich wykonywanych badań. Otrzymasz do wypełnienia kwestionariusz, w którym trzeba sumiennie odpowiedzieć na szereg zasadniczych pytań. Nie należy bagatelizować żadnego z nich np. dotyczącego przyjmowania leków obniżających ciśnienie krwi, czy środków uspakajających.
Pamiętaj: lek, który pomaga Tobie - dawcy, może zaszkodzić biorcy Twojej krwi!
Mając na względzie dobro biorcy Twojej krwi, należy dokładnie przypomnieć sobie wszystkie schorzenia, nawet te przebyte w odległej przeszłości. Dotyczy to w szczególności żółtaczki zakaźnej.
BADANIA LABORATORYJNE...
Pielęgniarka pobierze próbki Twojej krwi, w celu wykonania wstępnych badań laboratoryjnych.
- Jeśli oddajesz krew po raz pierwszy, badania będą obejmować: grupę krwi oraz pełną morfologię krwi.
- Jeśli systematycznie oddajesz krew, badany będzie tylko poziom Twojej hemoglobiny (wówczas próbka krwi może być pobierana nie z żyły, ale z palca) lub morfologia krwi, gdyż raz w roku każdemu dawcy wielokrotnemu należy oznaczyć pełną morfologię krwi.
BADANIE LEKARSKIE...
Teraz czeka Cię spotkanie z lekarzem, który dysponuje już wynikami badań wstępnych, ma do dyspozycji wypełniony przez Ciebie kwestionariusz dawcy i przeprowadzi z Tobą wywiad na temat stanu Twojego zdrowia. Z nim należy podzielić się wszelkimi wątpliwościami, jakie mogą się pojawić w trakcie wypełniania kwestionariusza. Lekarz także zmierzy ciśnienie krwi, osłucha klatkę piersiową i ostatecznie zdecyduje o tym, czy możesz oddać krew czy nie.
ODDANIE KRWI...
Pobieranie krwi odbywa się w specjalnym pomieszczeniu i jest zabiegiem nie obarczonym praktycznie żadnym ryzykiem zakażenia, z uwagi na stosowanie w trakcie pobierania krwi wyłącznie sprzętu jednorazowego użytku. Samo pobieranie krwi trwa około 10 minut, ale łączny pobyt w miejscu pobierania krwi od zarejestrowania do zakończenia oddawania krwi może trwać nawet ok. 1 godziny, a w przypadku osób oddających osocze metodą plazmaferezy automatycznej i dawców płytek krwi - około 2 godzin a nawet dłużej.
Podczas donacji pobierane będą również próbki Twojej krwi do badań pozwalających zdiagnozować, czy nie jesteś nosicielem niektórych chorób zakaźnych. Nie wymaga to dodatkowego nakłuwania żyły, gdyż do badań wykorzystuje się krew pobieraną do worka. Badania te obejmują: test kiłowy, antygen HBs, DNA-HBV, przeciwciała anty-HCV, RNA HCV, przeciwciała anty-HIV oraz RNA HIV.
PO ODDANIU...
Po oddaniu krwi otrzymasz:
- posiłek regeneracyjny o wartości 4 500 Kcal (może to być np. 8 tabliczek czekolady);
- zwolnienie z pracy w dniu oddania krwi;
- legitymację Honorowego Dawcy Krwi (w niektórych miejscach legitymacja wydawana jest dopiero podczas kolejnej donacji).
Pamiętaj: osoby wykonujące takie zawody jak: pilot, maszynista, kierowca autobusu, operator dźwigu, oraz pracujące na wysokości, uprawiające wspinaczkę, głębokie nurkowanie mogą powrócić do tych zajęć nie wcześniej niż 12 godz. po oddaniu krwi.
Po kilku dniach możesz się zgłosić do rejestracji po odbiór wyników bezpłatnie wykonanych badań: grupy krwi (w niektórych miejscach wynik ten może mieć postać karty identyfikacyjnej grupy krwi), hemoglobiny lub morfologii, testu kiłowego, na obecność antygenu HBs, DNA-HBV, przeciwciał anty-HCV, RNA HCV przeciwciał anty-HIV oraz RNA HIV.
Odpowiedzialny rozwój tematem rozmów w stolicy
„Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju" została zaprezentowana i omówiona dziś (25.07) w Warszawie podczas obrad Komitetu Koordynacyjnego ds. Polityki Rozwoju. Dokument określa nowy model rozwoju - suwerenną wizję strategiczną, zasady, cele i priorytety rozwoju kraju w wymiarze gospodarczym, społecznym i przestrzennym w perspektywie roku 2020 i 2030. Podczas spotkania województwo lubuskie reprezentowała członek zarządu Alicja Makarska.
„Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju" stanowić będzie instrument elastycznego zarządzania głównymi procesami rozwojowymi w kraju. Wskaże cele i niezbędne działania, instrumenty realizacyjne i kluczowe projekty zapewniające jej wdrożenie. Strategia ustali również system koordynacji i realizacji wyznaczając szczegółowe role poszczególnym podmiotom publicznym oraz sposoby współpracy ze światem biznesu, nauki i społeczeństwem
Celem głównym Strategii jest tworzenie warunków dla wzrostu dochodów mieszkańców Polski przy jednoczesnym wzroście spójności w wymiarze społecznym, ekonomicznym i terytorialnym. Przyjęte cele szczegółowe przedstawiają się następująco:
I. Trwały wzrost gospodarczy oparty na dotychczasowych i nowych przewagach
II. Rozwój społecznie i terytorialnie wrażliwy
III. Skuteczne państwo i instytucje gospodarcze służące wzrostowi oraz włączeniu społecznemu i gospodarczemu.
„Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju" będzie stanowić aktualizację średniookresowej strategii rozwoju kraju (tj. Strategii Rozwoju Kraju 2020, przyjętej przez RM we wrześniu 2012 r.). Ze Strategii wynikać będą rekomendacje dla polityk publicznych. Stanowić ona będzie podstawę dla aktualizacji istniejących dokumentów strategicznych oraz weryfikacji instrumentów wdrożeniowych. W dniu 27 lipca strategia zostanie przekazana do konsultacji społecznych.
O planach Gminy Dąbie
25 lipca br. marszałek Elżbieta Anna Polak spotkała się z Wójt Gminy Dąbie Krystyną Bryszewską. Podczas spotkania rozmawiano m.in. o planach inwestycyjnych gminy. Gmina jest w trakcie podpisywania umowy na przyznanie dotacji na Opracowanie Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Dąbie do roku 2025 oraz przygotowała projekt budowy ścieżek rowerowych.
W ubiegłym tygodniu Wójt Gminy Dąbie uczestniczyła w pierwszym inauguracyjnym zjeździe Lubuskiej Akademii Rozwoju, której misją jest dostarczenie najnowszej wiedzy o teorii i praktyce wynikającej z realizacji SRWL oraz płynących z tego tytułu korzyści dla samorządów i przedsiębiorstw. Inicjatorką przedsięwzięcia jest marszałek Elżbieta Anna Polak.
Na koniec spotkania Wójt Gminy podziękowała marszałek za objęcie patronatem honorowym dożynek powiatowych, które odbędą się 27 sierpnia br.
W spotkaniu uczestniczyła także kierownik Wydziału ds. Rozwoju Regionu Magdalena Balak-Hryńkiewicz.
ZIT: przyspieszamy
22 lipca marszałek Elżbieta Anna Polak spotkała się włodarzami miasta Zielona Góra oraz gmin wchodzących w skład obszaru funkcjonalnego Zielonej Góry. Podczas spotkania rozmawiano o bieżących sprawach związanych z wdrażaniem ZIT-u oraz zdecydowano o przyspieszeniu działań. Środki przeznaczone na realizację inwestycji w obu lubuskich stolicach wynoszą ponad 107 milionów euro. Do Zielonej Góry trafi 58 mln euro, do Gorzowa Wlkp. zaś 49 mln euro.
W spotkaniu wzięli udział: Wójt Gminy Świdnica Adam Jaskulski, Arisa Jaz - Zastępca Wójta Gminy Świdnica, Wójt Gminy Zabór - Robert Sidoruk, Małgorzata Kuźniar - Sekretarz Gminy Czerwieńsk, Burmistrz Miasta i Gminy Sulechów Ignacy Odważny, prezydent Zielonej Góry Janusz Kubicki oraz wiceprezydent Krzysztof Kaliszuk.
Ze strony UMWL w spotkaniu uczestniczyli: członek zarządu Alicja Makarska, Katarzyna Drożak - Dyrektor Departamentu Programów Regionalnych, Sylwia Pędzińska - Dyrektor Departamentu Zarządzania Regionalnym Programem Operacyjnym oraz Marek Kamiński – Dyrektor Departamentu Europejskiego Funduszu Społecznego .
Przypomnijmy, 23 czerwca 2015 r. zawarto porozumienie w sprawie ZIT MOF Zielona Góra. W ramach IP ZIT MOF Zielonej Góry wchodzą następujące jednostki samorządu terytorialnego: miasto Zielona Góra – rdzeń obszaru funkcjonalnego, Gmina Czerwieńsk, Gmina Świdnica, Gmina Sulechów, Gmina Zabór.
3 sierpnia 2015 r. natomiast zawarto porozumienie pomiędzy Województwem Lubuskim a Instytucją Pośredniczącą ZIT MOF Zielona Góra. Przedmiotem Porozumienia było powierzenie IP ZIT realizacji zadań w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych Regionalnego Programu Operacyjnego – Lubuskie 2020 w zakresie realizacji następujących poddziałań Szczegółowego Opisu Osi Priorytetowych (SZOOP) RPO – L2020:
- 3.2.3 Efektywność energetyczna – ZIT Zielona Góra,
- 3.3.3 Ograniczenie niskiej emisji w miastach – ZIT Zielona Góra
- 4.4.3 Zasoby kultury i dziedzictwa naturalnego – ZIT Zielona Góra
- 4.5.2 Kapitał przyrodniczy regionu – ZIT Zielona Góra
- 5.1.3 Transport drogowy – ZIT Zielona Góra
- 7.4.2 Aktywne włączenie w ramach podmiotów integracji społecznej realizowane przez ZIT Zielona Góra
- 8.1.3 Wyrównywanie dysproporcji w jakości kształcenia na poziomie elementarnym realizowane przez ZIT Zielona Góra
- 8.2.3 Wyrównywanie dysproporcji w jakości kształcenia na poziomie ogólnym oraz dostosowanie oferty edukacyjnej do potrzeb uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych i zdrowotnych ZIT Zielona Góra
- 9.1.2 Infrastruktura zdrowotna – ZIT Zielona Góra
- 9.2.3 Rozwój obszarów zmarginalizowanych – ZIT Zielona Góra.
Obszar realizacji ZIT - zgodnie z zapisami Umowy Partnerstwa 21 kwietnia 2015 r. zarząd województwa przyjął uchwałę w sprawie wyznaczenia zasięgu terytorialnego Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych dla Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Zielonej Góry w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego – Lubuskie 2020. Regionalny Program Operacyjny Lubuskie 2020 (RPO-L2020)–wskazuje z nazwyMiejski Obszar Funkcjonalny dla Miasta Zielona Góra: Zielona Góra – rdzeń oraz Gminy: Czerwieńsk, Sulechów, Świdnica, Zabór, Zielona Góra.
Alokacja UE przeznaczona dla ZIT Zielonej Góry wynosi ogółem 58 345 706,00 EUR.
Plan Gospodarki Odpadami: spotkania konsultacyjne
Zapraszamy na spotkania konsultacyjne dotyczące projektu Aktualizacji Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami wraz z Planem Inwestycyjnym w zakresie odpadów komunalnych
W związku z przystąpieniem do konsultacji społecznych projektu Aktualizacji Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami wraz z Planem Inwestycyjnym w zakresie odpadów komunalnych wraz z prognozą oddziaływania na środowisko, serdecznie zapraszamy do wzięcia udziału w spotkaniach, na których zostaną zaprezentowane zapisy ww. projektu.
Terminy spotkań konsultacyjnych:
1. 02 sierpnia 2016 r., godz. 10:00, Dom Joanitów (sala ślubów), ul. Młynarska 1, 69-200 Sulęcin – konsultacje dla regionu centralnego;
2. 03 sierpnia 2016 r., godz. 10:30, Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Zbigniewa Herberta, ul. Sikorskiego 107, 66-400 Gorzów Wlkp. – konsultacje dla regionu północnego;
3. 09 sierpnia 2016 r., godz. 10:00, Urząd Miejski w Żarach (sala konferencyjna), pl. Rynek 1-5 – konsultacje dla regionu zachodniego
4. 10 sierpnia 2016 r. godz. 10:30, Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego (sala kolumnowa), ul. Podgórna 7, 65-057 Zielona Góra – konsultacje dla regionu wschodniego.
Pozdrawiam,
Michał Iwanowski
Rzecznik Prasowy Zarządu Województwa Lubuskiego
m.iwanowski@lubuskie.pl
tel. 68 456 54 93
Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego, ul. Podgórna 7, 65-057 Zielona Góra
www.lubuskie.pl
P Pomyśl o środowisku zanim wydrukujesz tego e-maila
Please consider the environment before printing this e-mail
Komentarze
Prześlij komentarz